L‑Aħwa Ġermaniżi Grimm kienu edukaturi magħrufin l‑aktar għall‑pubblikazzjoni tagħhom ta’ ġabra ta’ ħrejjef folkloristiċi. Xogħolhom ħalla influwenza importanti fil‑letteratura, fil‑kultura u saħansitra fil‑mod kif illum il‑ġurnata nirrakkuntaw il‑ħrejjef. L‑Aħwa Grimm ma kinux biss kittieba, imma kienu wkoll magħrufin għax‑xogħol akkademiku tagħhom fil‑lingwistika u fil‑filoloġija (l‑istorja u l‑iżvilupp tal‑lingwi).

Jacob Ludwig Karl Grimm twielet fl‑4 ta’ Jannar, 1785, u ħuh iż‑żgħir fl‑24 ta’ Frar, 1786, fil‑Hanau, fil‑Ġermanja. Kienu l‑akbar tnejn minn sitt aħwa. Il‑familja batiet ħafna wara l‑mewt ta’ missierhom, iżda l‑aħwa għenu lil xulxin, u fl‑aħħar marru jistudjaw fl‑Università ta’ Marburg. Kien hawn li bdew jinteressawhom il‑lingwa, l‑istorja u l‑folkor tal‑Ġermanja.

Fil‑bidu tad‑dsatax‑il seklu bdew jiġbru l‑ħrejjef tradizzjonali Ġermaniżi. Kienu jemmnu li dawn il‑ħrejjef kellhom valur kbir kulturali u kien importanti li jinġabru. Għalhekk bdew jivvjaġġaw madwar il‑pajjiż biex jiġbru dawn l‑istejjer mingħand ħbieb u raħħala. Dawn l‑istejjer kienu jgħaddu minn ġenerazzjoni għal oħra, iżda qatt ma kienu nkitbu. Uħud minn dawn l‑istejjer popolari Cinderella, Bajda Silġ, Hansel u Gretel, Rapunzel, Rumpelstiltskin u l‑Prinċep Żrinġ.

Fl‑1812 ippubblikaw l‑ewwel volum ta’ Hrejjef u Stejjer tal‑Familja (Kinder – und Hausmärchen), u t‑tieni volum ħarġuh fl‑1815. Fil‑bidu, dawn il‑ħrejjef kienu miktubin għall‑kbar, u kien hemm fihom temi koroh u vjolenti, imma fl‑edizzjoni ta’ wara rranġawhom biex ikunu aktar adattati għat‑tfal. Biż‑żmien, tant kisbu popolarità li saru klassiċi tal‑letteratura mondjali.

Wilhelm Grimm miet fl‑1859, u Jacob fl‑1863. Għalkemm mietu iktar minn mija u ħamsin sena ilu, ix‑xogħol tagħhom għadu magħruf u importanti sa llum, u l‑ħrejjef tagħhom għadhom ħajjin illum il‑ġurnata f’kotba, films u adattamenti madwar id‑dinja. Baqgħu magħrufin mhux biss għal‑ħrejjef li ġabru, imma talli rnexxielhom kkonservaw il‑patrimonju Ġermaniż, u kif, bl‑imħabba tagħhom għal‑lingwa u t‑tradizzjoni urew kemm dawn l‑istejjer huma importanti f’kull post u kull żmien.

***** ***** stat_3 ***** *****

© Norman C. Borg